3D Sono CT tehnika -
Anomalija žučnih puteva
i pankreasa ploda

Dijagnoza u drugom trimestru

Ove anomalije ne moraju da se manifestuju odmah po rođenju, a obično se klinički prepoznaju po tri karakteristična simptoma: to su bol u stomaku, masa koja može da se opipa u desnom gornjem kvadrantu trbuha, i postojanje opstruktivne žutice. Mada je klinička slika upečatljiva, dijagnoza je, po pravilu, zakasnela. Relativno dugo trajanje anomalije - kod koje dolazi do stalnog mešanja sokova iz jetre sa sokovima za varenje iz gušterače, može da bude praćeno teškim oboljenjima ovih organa čak i u pubertetu.
Time se ne iscrpljuju moguće anomalije žučnih puteva. One mogu da budu praćene nedostatkom tzv. ekstrahepatičnih žučnih puteva, što može da se ustanovi još u trudnoći. U ovim situacijama je potrebna hitna operacija neposredno nakon rađanja deteta.

U nešto manjem broju slučajeva može da dođe i do udruženih anomalija, i to najčešće do postojanja tzv. anularnog (prstenastog) pankreasa i holedohalne ciste. U ovakvoj situaciji postoji opstrukcija (začepljenje) creva na nivou dvanestopalačnog (tj. duodenuma). To je, inače, najčešća opstrukcija digestivnog trakta, i u polovini slučajeva nastaje zbog spoljašnjih razloga. "Značaj" ove nepravilnosti je i u tome što je u oko 30% slučajeva praćena hromozomskim anomalijama (tj. trizomijom 21 para hromozoma), pa je neophodna genetska amniocenteza. Kada je udružena sa holedohalnom cistom, situacija je za dijagnostičara dodatno komplikovana zbog međusobne pozicije ovih struktura.
Problem dijagnostike strukturnih grešaka je sveden na minimum od kada je na raspolaganju 3D Sono CT tehnika. Pomoću nje mogu da se razlikuju cevasti organi duodenuma (dvanaestopalačnog creva) od žučnih puteva i vene porte. Korišćenje "Kolor Power angio moda" omogućava razlikovanje krvnih sudova od žučnih i pankreasnih puteva sa jedne strane, i cevastih organa ploda ispunjenih plodovom vodom, sa druge strane.

1. U toku II trimestra trudnoće postoje specifični ultrazvučni markeri koji omogućavaju postavljanje dijagnoze:
   a) strukturnih (anatomskih) grešaka (anomalija) žučnih i pankreasnih puteva
   b) anomalije u toku razvoja pankreasa
   c) razloga koji dovode do opstrukcije digestivnog trakta
2. Mada je dijagnoza ovih anomalija moguća sa 2D tehnikom, nova 3D Sono CT i 3D CPA tehnika omogućavaju što tačnije predstavljanje žučnih puteva i njihovo razlikovanje od krvnih sudova (portnog sinusa). (slika 1 i 2)
3. Neki markeri, kao što su povećana količina plodove vode, nastaju relativno kasno u III trimestru (od 30 nedelje gestacije), pa nisu značajni za ranu dijagnozu.
4. Ove anomalije mogu da u 30% slučajeva budu praćene hromozomskim anomalijama, pa je zbog toga njihovo otkrivanje još značajnije.
5. Neke od anomalija zahtevaju hitno hirurško lečenje nakon rađanja deteta, kao preduslov daljeg života.
6. Druge, kao što je holedohalna cista, po rođenju deteta ne moraju da budu praćene tegobama, pa je dijagnoza odložena. Njihovo prepoznavanje je danas moguće 3D Sono CT tehnikom bez invazivnih metoda kao što su endoskopska retrogradna holangiopankreatografija (ERCP). Takođe, ova ultrazvučna tehnika je, za razliku od magnetne rezonance sa kontrastom, preciznija u registrovanju mesta spoja žučnih i pankreasnih puteva.
7. Ako se ove anomalije ne prepoznaju na vreme, mogu u toku detinjstva i u ranoj mladosti da dovedu do pojave zloćudnih oboljenja pomenutih organa.
8. Na vreme postavljena dijagnoza omogućava uspešno lečenje anomalija operacijom.
9. Jedina operacija koja dovodi do trajnog rešenja problema je Roux-en Y anastomoza (trajno razdvajanje pogrešno spojenih žučnih kanala sa kanalima gušterače).